ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ

ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΕΒΡΟΥ

ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ

Λίγα λόγια για το θεσμό

Από το 1999 ισχύει ο θεσμός των Συλλογικών Διαπραγματεύσεων και των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και στο Δημόσιο Τομέα (Ν. 2738/99). Ο θεσμός, γνωστός από τον ιδιωτικό τομέα, όπου στην Ελλάδα υπάρχει και εφαρμόζεται ουσιαστικά από το 1955  (ν.3239), διεθνώς  από το 1949 με την 98^η Διεθνή Σύμβαση Εργασίας, αποτελεί κατάκτηση του εργατικού κινήματος.

Όπως είναι γνωστό, υπάρχουν Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (ΣΣΕ) κατά κλάδο ή επιχείρηση, που καλύπτουν τους εργαζόμενους και ρυθμίζουν θέματα μισθών και ημερομισθίων, ωραρίου και χρόνου εργασίας, ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά, υγιεινής και ασφάλειας, πρόσθετων παροχών κλπ., και συνομολογούνται μετά από διαπραγματεύσεις της εργοδοτικής πλευράς με το αντίστοιχο σωματείο, ένωση ή ομοσπονδία των εργαζομένων. Υπενθυμίζεται ακόμα ότι σε περίπτωση ύπαρξης διαφορετικών ρυθμίσεων, ισχύει η πιο ευνοϊκή για τον εργαζόμενο.

ΣΣΕ και Δημόσιο

Μέχρι το 1999, τα θέματα αυτά για το Δημόσιο Τομέα, καθορίζονταν με κυβερνητικές αποφάσεις και νόμους. Βέβαια, το συνδικαλιστικό κίνημα πάντα τα έβαζε σε διαδικασία συζήτησης και διεκδίκησης, και το αποτέλεσμα εξαρτιόνταν κάθε φορά από τη δυναμική και την πίεσή του.

Ο Ν.2738/99 "φιλοδοξεί" να μεταφέρει το θεσμό στο των ΣΣΕ στο Δημόσιο Τομέα. Όμως περιορίζει τα θέματα στα οποία μπορεί να γίνει διαπραγμάτευση για υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης σε θέματα που αφορούν:

• τοποθέτηση, μετακίνηση, μετάθεση, απόσπαση,


• εκπαίδευση και επιμόρφωση


• μέτρα υγιεινής και ασφάλειας


• κοινωνική ασφάλιση, εκτός συνταξιοδοτικών


• άσκηση συνδικαλιστικών δικαιωμάτων


• άδειες


• θέματα χρόνου απασχόλησης

Εξαιρούνται ρητά : μισθολογικά και συνταξιοδοτικά θέματα, θέματα διορισμών, οργανικών θέσεων, κλπ., λόγω "συνταγματικών περιορισμών". Για τα θέματα αυτά καθιερώνει τις Συλλογικές Συμφωνίες, που όμως δεν αποτελούν ΣΣΕ, αλλά για την εφαρμογή τους απαιτείται έκδοση κανονιστικών πράξεων ή προώθηση νομοθετικής ρύθμισης. Δηλαδή, η όποια συμφωνία δεν είναι υποχρεωτική, έχοντας την ισχύ νόμου, αλλά πάλι βρίσκεται υπό την αίρεση της Κυβέρνησης, για την υλοποίησή της.

Επομένως, στο Δημόσιο έχουμε παράλληλα Εθνική Γενική ΣΣΕ και Εθνική Γενική Συλλογική Συμφωνία, που αφορούν όλο το Δημόσιο Τομέα (σε αντιστοιχία με την Εθνική Γενική ΣΣΕ που διαπραγματεύεται η ΓΣΕΕ, για τον ιδιωτικό τομέα) και παράλληλα Ειδικές (Κλαδικές) ΣΣΕ και Ειδικές Συλλογικές Συμφωνίες, που καταρτίζονται ανά Υπουργείο (π.χ. ΥΠΕΠΘ) και αφορούν στις ιδιομορφίες και στις ιδιαίτερες συνθήκες εργασίας του. Πάντως, σύμφωνα με το νόμο, Ειδικές Συμβάσεις μπορούν να υπογραφούν "εφόσον τα θέματα αυτά δεν έγιναν δεκτά για να αποτελέσουν περιεχόμενο Εθνικής Γενικής ΣΣΕ ή Εθνικής Γενικής Συλλογικής Συμφωνίας".

Ποιος διαπραγματεύεται;

Για τα θέματα της Εθνικής Γενικής ΣΣΕ και της Εθνικής Συλλογικής Συμφωνίας, η διαπραγμάτευση γίνεται με την πιο αντιπροσωπευτική τριτοβάθμια οργάνωση (λέγε με ΑΔΕΔΥ). Βέβαια, τι μπορεί ή είναι πρόθυμη να διαπραγματευτεί η ΑΔΕΔΥ;

Για τα θέματα της Ειδικής ΣΣΕ και της Ειδικής Συλλογικής Συμφωνίας, η διαπραγμάτευση γίνεται απ' την πιο αντιπροσωπευτική δευτεροβάθμια οργάνωση (ΟΛΜΕ).

Για τη διαδικασία της Μεσολάβησης

Σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων, τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν να ζητήσουν τις υπηρεσίες του Μεσολαβητή (αλλιώς ισχύει η προηγούμενη ΣΣΕ ή Συλλογική Συμφωνία). Αν και τότε τα μέρη δεν καταλήξουν σε συμφωνία, ο Μεσολαβητής μπορεί να υποβάλει δική του πρόταση.

Αλλά ποιος είναι ο Μεσολαβητής και πόσο ουδέτερος είναι; Επιλέγεται με κλήρωση, από μια λίστα που καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και απαρτίζεται από τον Πρόεδρο και τους αντιπροέδρους του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και 3 καθηγητές Νομικών Τμημάτων των ΑΕΙ. Μόνο σαν ανέκδοτο μπορούμε να δούμε πρόταση Μεσολαβητή που να απέχει ουσιωδώς απ' τις κυβερνητικές θέσεις.

Διαπραγματεύσεις ή Κοινωνικός Διάλογος;

Είναι φανερό από τα πιο πάνω ότι οι ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις, όπως τις ξέραμε από τον ιδιωτικό τομέα μικρή μόνο σχέση έχουν με το περιεχόμενο του Ν.2738/99. Ο νόμος αυτός, ψευδεπίγραφα αναφέρεται σε Ελεύθερες Συλλογικές Διαπραγματεύσεις. Πιο πολύ θεσμοθετεί και προσπαθεί να επιβάλλει τον κοινωνικό διάλογο, με στόχο την πλήρη ενσωμάτωση των συνδικάτων στους μηχανισμούς άσκησης και επιβολής της κυβερνητικής πολιτικής. Στοχεύει στη συναίνεση των εργαζομένων σε προαποφασισμένες ρυθμίσεις.

Οι παραπάνω επισημάνσεις και παρατηρήσεις δε σημαίνουν βέβαια ότι προτιμάμε το προηγούμενο καθεστώς ή ότι δεν πρέπει να αξιοποιήσουμε τη διαδικασία για την προώθηση των αιτημάτων μας. Η γνώση των επιδιώξεων της εκάστοτε Κυβέρνησης και των ορίων του Ν.2738/99 δε σημαίνει και άρνηση των διαπραγματεύσεων. Πρέπει όμως να είναι σαφές ότι μια πετυχημένη διαπραγμάτευση απαιτεί ένα δευτεροβάθμιο και πολύ περισσότερο ένα τριτοβάθμιο όργανο που προωθεί τις θέσεις των εργαζομένων, που δεν είναι ξεκομμένο από τη βάση και δεν είναι όργανο του κρατικού συνδικαλισμού. Πολύ περισσότερο όμως απαιτεί ένα συνδικαλιστικό κίνημα μαζικό που να παλεύει για τα αιτήματά του. Γιατί διαπραγματεύσεις χωρίς κίνημα που να τις στηρίζουν ούτε έλυσαν ποτέ ούτε πρόκειται να λύσουν τα προβλήματα του κλάδου.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ

Οικονομικά

• Αύξηση 15% επί των καθαρών αποδοχών και σε κάθε εκπαιδευτικό (Μέσος όρος 200 ευρώ)


• Αύξηση οικογενειακών επιδομάτων


• Αφορολόγητο εισόδημα στο ύψος των αποδοχών του νεοδιόριστου


• Τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας


• Χορήγηση του επιδόματος των 176 ευρώ με αναδρομική ισχύ


• Διπλασιασμός ωριαίας αντιμισθίας

Συνταξιοδοτικά - ασφαλιστικά

• Σύνταξη στο 80% του συνόλου των αποδοχών


• Πλήρη σύνταξη στα 30 χρόνια υπηρεσίας


• Αναγνώριση ως συντάξιμου του χρόνου των βασικών σπουδών


• Πλήρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κλπ.


• Ενίσχυση των ταμείων τώρα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Εργασιακά

• Κατάργηση θεσμού ωρομισθίου


• Επαναφορά αρμοδιοτήτων ΚΥΣΔΕ, ΠΥΣΔΕ


• Ανάθεση μαθημάτων με συμφωνία ΥΠΕΠΘ-ΟΛΜΕ κλπ.

• Μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα στους 25 σε Γυμνάσια και ΓΕΛ και 20 στα ΕΠΑΛ


• Επιμόρφωση ,Μετεκπαίδευση, εκπαιδευτικές άδειες. Οι εκπαιδευτικοί Δευτεροβάθμιας να φοιτούν ανά πενταετία σε δομή Επιμόρφωσης


• Οι μόνιμοι διορισμοί νέων εκπαιδευτικών να ανακοινώνονται την 1^η Μάρτη, ώστε να χρησιμοποιείται ο Μάρτης-Απρίλης για πρακτική άσκηση στο χώρο του σχολείου και ο Μάης-Ιούνης για την εμπειρία των εξετάσεων.

Οι ΣΣΕ αντιστρατεύονται το ενιαίο μισθολόγιο;

Το λεγόμενο «ενιαίο» μισθολόγιο, χωρίς να καταργηθεί ως σύλληψη τού ίδιου του συνδικαλιστικού κινήματος, μπορεί να αποτελεί την «βάση» ή μία «βάση» για όλους τους Δ.Υ.,  και σαν τέτοιο μόνο πρέπει να το διαπραγματεύεται η ΑΔΕΔΥ («μίνιμουμ» βασικών μισθών, χρονοεπιδομάτων, οικογενειακών επιδομάτων, υγειονομική περίθαλψη κλπ), εν είδει δηλαδή μιας «Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας».  Τα υπόλοιπα ζητήματα (εργασιακές σχέσεις, ειδικές συνθήκες εργασίας, ιδιαιτερότητα χώρων και οι από αυτές απορρέουσες ειδικές οικονομικές και άλλες ρυθμίσεις ), πρέπει να αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης των διαφόρων κλάδων Δ.Υ. με τι ομοσπονδίες τους, που με τις «κλαδικές» συμβάσεις εργασίας θα συνομολογούν, με τον εργοδότη τους, τους «όρους  απασχόλησης» και θα προωθούν γενικά ζητήματα βελτίωσης τής λειτουργίας τού συγκεκριμένου χώρου ή τομέα τής Δημόσιας Διοίκησης.

Έτσι, χωρίς μηδενισμούς για την αποτελεσματικότητα της κοινής δράσης των Δ.Υ., αλλά και χωρίς τις παραμορφωτικές κλαδικές ισοπεδώσεις, το «κλαδικό» συνδικαλιστικό κίνημα θα προωθεί πιο αποτελεσματικά τα αιτήματά του (κοινά και κλαδικά) και θα παρεμβαίνει πολύμορφα στις κοινωνικές διεργασίες. Θα αξιοποιείται, ακόμη, η αγωνιστική διάθεση και η διαπραγματευτική ισχύς τού κάθε κλάδου, που είναι σημαντικοί παράγοντες προώθησης τόσο των επί μέρους κλαδικών όσο και των κοινών προβλημάτων των Δ.Υ.  Αλλιώς, η δήθεν «κοινή» και «συνολική» αντιμετώπιση των προβλημάτων, για όλους τους κλάδους και τις κατηγορίες των Δ.Υ., θα αποτελεί το «άλλοθι» για πολλούς, ώστε να μην ικανοποιούνται τα αιτήματα κλάδων που δραστηριοποιούνται αγωνιστικά.

Ο περιορισμός και η ανάλωση τού σ.κ. στη νοοτροπία και στη λογική μιας αδύναμης, συγκεντρωτικής και γραφειοκρατικής μορφής «διαπραγμάτευσης» για όλους τους Δ.Υ. και για όλα τα αιτήματα, μέσω ενός και μόνο, δυσκίνητου και απομακρυσμένου (εκ των πραγμάτων) από το σφυγμό τής βάσης οργάνου (τής ΑΔΕΔΥ, δηλαδή), δημιούργησαν και δημιουργούν ανασχέσεις τόσο στην ανάπτυξη των κλαδικών αγώνων, όσο και στη προοπτική βελτίωσης των «όρων απασχόλησης» κατά κλάδο και στο σύνολο των Δ. Υ.

Σε κείμενο της η ΟΛΜΕ (ΓΙΑΤΙ ΛΕΜΕ ΟΧΙ ΣΤΟΝ ΠΡΟΣΧΗΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΤΟΥ ΥΠΕΠΘ ,4/3/09) και συγκεκριμένα στο πλαίσιο για ουσιαστική διμερή διαπραγμάτευση με το ΥΠΕΠΘ, αναφέρει «ξερά» : Υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας εφ' όλης της ύλης. Τι έγινε συνάδελφοι της ΟΛΜΕ πάλι «κινηματικά» θα πάμε με άνωθεν ντιρεκτίβες, όπως και στην απόφαση για μη συμμετοχή στο διάλογο; Κάτι περί Γενικών Συνελεύσεων, Συνελεύσεις Προέδρων των ΕΛΜΕ τα ξεχάσαμε εντελώς;

Πότε η ΟΛΜΕ ενημέρωσε τους συναδέλφους; Πότε κάλεσε σε Γενικές Συνελεύσεις τις ΕΛΜΕ για να συζητήσουν τις εξελίξεις και να στηρίξουν με κινητοποιήσεις τη συμμετοχή ή μη στο διάλογο και τώρα τη διαπραγμάτευση; Μόνη λύση είναι να γίνουν όλα αυτά υπόθεση της κάθε ΕΛΜΕ, του κάθε συναδέλφου. Να στηριχτούν αποφασιστικά, και όχι στα λόγια, οι αποφάσεις των συνεδρίων και των Γενικών Συνελεύσεων.

Καλούμε κάθε συνάδελφο να δραστηριοποιηθεί μέσα από τις ΕΛΜΕ για να γίνει η υπόθεση των Συλλογικών Διαπραγματεύσεων ουσιαστικό βήμα προώθησης των θέσεων του κλάδου.